Nowotwory

Prof. dr hab. med. Zbigniew Wronkowski
Kierownik Zakładu Organizacji badań Masowych
Centrum Onkologii - Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie
Prezes Polskiego Komitetu Zwalczania Raka
Środowiskowe uwarunkowania nowotworów.
Rzeczywiste wartości ryzyka nowotworowego w populacjiKażdego roku 110 000 osób w Polsce zachoruje na nowotwory złośliwe, a 80 000 umrze z tego powodu. Co czwarty Polak zachoruje na nowotwór w ciągu swojego życia, co piąty - umiera. Mimo, że nowotwory złośliwe są drugą co do częstości przyczyną śmierci (po chorobach serca i naczyń krwionośnych) to jednak u kobiet w wieku 35 - 60 lat jest to pierwsza przyczyna zgonu, a u mężczyzn - odsetki zgonów dla nowotworów i chorób serca i naczyń krwionośnych - są podobne. J. Higginson i C. Muir udowodnili, że ponad 80% nowotworów powstaje w wyniku szeroko rozumianych czynników środowiskowych i stylu życia. Znane są główne czynniki ryzyka nowotworów złośliwych. Są to (wg. R. Dolla i R. Peto) czynniki żywieniowe (35%), skażenie środowiska (7%), alkohol (3%) oraz czynniki seksualne i prokreacyjne. Tak więc cztery grupy czynników, tj. żywieniowe, palenie tytoniu, skażenie środowiska i alkohol powodują 75% nowotworów. Przekładając te dane na populację, można z pewnym uproszczeniem powiedzieć, że spośród obecnie żyjących 100 Polaków - 25 zachoruje na nowotwór złośliwy. Spośród tych 25 dwudziestu zachoruje z powodu swojego stylu życia i szeroko rozumianych czynników środowiskowych, a wśród nich: 7 - z powodu czynników żywieniowych, 6 - z powodu palenia tytoniu, 1 - 2 z powodu skażenia środowiska naturalnego. Na pozostałe 5 zachorowań złożą się wszystkie inne czynniki, takie jak zachowania seksualne i prokreacyjne, ryzyko geograficzne, działania medyczne i inne. Przedstawione powyżej dane przekładają się na całą populację Polski w ten sposób, że spośród żyjących obecnie ok. 40 milionów Polaków co najmniej 10 milionów zachoruje na nowotwór złośliwy, w tym 3,5 miliona z powodu czynników żywieniowych, 3 miliony z powodu palenia tytoniu i ok. 700 000 z powodu skażenia środowiska naturalnego.